De schrijver van de "Origo Civitatis Hornensis" gaat ervan uit dat Hoorn van Damphoorn afgeleid is. Damphoorn is de middeleeuwse naam voor een kruid waarvan men fluitjes kon maken, deze groeiden volop in het buitendijkse gebied van Hoorn.
Over de herkomst van de naam Hoorn doen daarnaast vele mythes de ronde. De naam Hooen is volgens oude Friese legenden afgeleid van de stiefzoon van Koning Radboud, met de naam Hornus. Andere verhalen dat de naam Hoorn afkomt van een uithangbord met een posthoorn, dat begin 14de eeuw aan een van de etablissementen aan de Roode Steen hing. Een derde variant stelt dat de naam Hoorn afgeleid is van een hoornvorm van de eerste havens.
Het is de romantiek van stoom en stoommachines. Het stoomgemaal werd gebouwd in 1869 en is vernoemd naar het ambachtsgebied en waterschap dat door dit gemaal en daarvoor 24 molens bemalen werd. Rond dat jaar kwam ook de industrialisatie van Nederland goed op gang. Na bijna 200 jaar begon de welvaart in ons land weer te groeien. Het gebruik van windmolens als krachtbron nam snel af.
Op de superstoomdagen wordt het stoomgemaal net als vroeger in werking gezet. De stoommachine zet de pomp in beweging en water uit de West-Friese polders wordt via de kolk in het IJsselmeer gespuid.
In de machinetuin achter het museum staat onder andere de stoomhijskraan Boele 9. Deze stoomhijskraan is afkomstig van de voormalige scheepswerf Boele in Bolnes. De hijskraan heeft een historische betekenis voor de haven van Rotterdam.
Van de tien oude stationsgebouwen op de route staan er nog acht. De stations van Medemblik, Opperdoes, Twisk, Wognum en Abbekerk zijn van de Museumstoomtram.
Maak je een Tijdreis met de stoomtram, dan kom je langs al deze karakteristieke stationsgebouwen. De perrons, zijsporen en de stationsomgeving zijn allemaal teruggebracht naar hoe ze er in het verleden uitzagen en functioneerden.
Ieder station heeft zijn eigen bijzondere kenmerken en eigenaardigheden. Station Medemblik is bijvoorbeeld opvalland groter en hoger dan de andere stationsgebouwen.
