Spengense- , Kockengense- en Kortrijkse Molen

De Spengense Molen is een wipmolen in het gehucht Spengen ten noorden van het dorp Kockengen.

De molen is in 1841 gebouwd en bemaalde tot 1962 de polder Spengen op windkracht. Sinds 1963 is de molen eigendom van de Stichting De Utrechtse Molens. De molen onderging in 1985 en 1986 een forse restauratie, waarbij ze werd rechtgezet. Het wiekenkruis bestaat uit roeden met een lengte van bijna 24 meter en is voorzien van oudhollands hekwerk met zeilen. De molen slaat het water uit door middel van een scheprad. Ze maalt regelmatig dankzij een vrijwillig molenaar.

De Spengense Molen ligt in het O van Spengen. De molen is niet vanuit Spengen te bereiken maar alleen vanuit een lang pad in het verlengde van de Kockengense Wagendijk.

De huidige Spengense Molen is gebouwd na het afbranden van een voorganger. Na een mislukt experiment met een direct aangedreven inwendig schoepenrad, is de molen in 1852 verbouwd tot de huidige vorm. Tot 1962 is de molen in bedrijf geweest voor het regelen van de waterhuishouding in de polder Spengen.

In 1985/1986 is de molen ingrijpend gerestaureerd. De molen is nog steeds inzetbaar voor de bemaling van de 1.150 ha grote polder. Probleem is wel de doorgevoerde peilverlaging, waardoor de tasting van het scheprad sterk verminderd is. De molen draait nog regelmatig, dankzij de inzet van een vrijwillig molenaar.

In maart start molenmaker Verbij met de restauratie van de Kockengense Molen. Dit is voorlopig de laatste ingrijpende restauratie die ter hand wordt genomen sinds Het Utrechts Landschap in 2005 de molens in beheer kreeg. De restauratie zal in november worden afgerond. Gedurende de restauratie is de molen niet voor het publiek te bezoeken. Maar wel de Spengense molen die net is gerestaureerd!

Door polderpeilverlaging is de tasting van het scheprad nihil geworden. Met de restauratie wordt daarom het scheprad verlaagd. Een ingewikkelde ingreep omdat ook de waterlopen verdiept moeten worden. De molen krijgt een paalfundering. Oorspronkelijk is de molen gefundeerd op boomstammen waarop de veldmuren zijn gemetseld. Door eerdergenoemde peilverlaging zijn de boomstammen droog komen te staan met als gevolg dat ze gedeeltelijk zijn vergaan en de molen iets scheef is gezakt. Naast deze waterstaatkundige ingrepen krijgt de molen een nieuw rietdek, nieuwe roeden en wordt het erf opgeknapt.

7 februari 2011

De Kockengense Molen is een wipmolen iets ten zuiden van het dorp Kockengen.

De molen is in 1675 gebouwd en heeft tot 1960 de polder Kockengen op windkracht bemalen. Na 1962 is de molen als reservegemaal gaan dienen voor een groter gebied waarbij enkele polders zijn gecombineerd. Sinds 1963 is molen eigendom van de Stichting De Utrechtse Molens. De molen onderging in 1983 een forse restauratie en is in 2005 wederom gerestaureerd. Het wiekenkruis bestaat nog uit zogenaamde Potroeden. Deze hebben een lengte van bijna 24 meter en zijn voorzien van het oudhollands hekwerk met zeilen. De molen slaat het water uit door middel van een scheprad.

De Kortrijkse Molen is een wipmolen direct ten westen van Breukelen.

De molen is in 1696 gebouwd en heeft tot 1951 de polder Kortrijk en Gieltjesdorp op windkracht bemalen. In dat jaar werd vrijwel direct ten westen van de molen de A2 aangelegd en kwam de molen in eigendom van Rijkswaterstaat. Door de aanleg van de A2 raakte de molen afgesneden van het polderwater van de oorspronkelijke polder. Sinds 1978 is molen eigendom van de Stichting De Utrechtse Molens. De molen onderging in 1982 een forse restauratie en in 1991 werd de molen in weer maalvaardig gemaakt en kan sindsdien door middel van een scheprad een circuit bemalen. De roeden hebben een lengte van bijna 24 meter en zijn voorzien van het oudhollands hekwerk met zeilen.

De biotoop van de molen is door de aanleg van de A2 en het Station Breukelen danig verslechterd de afgelopen vijftig jaar. Er bestaan plannen voor verplaatsing van de molen binnen de gemeente Breukelen. Wel is de afgelopen jaar de omgeving van de molen door bomenkap verbeterd waardoor de molen wellicht op de huidige locatie kan blijven staan. De molen is af en toe op vrijwillige basis in bedrijf