Paddenstoelen

23 en 24-08-2010
De eerste avond gezellig met Jan op pad geweest. Vorig jaar zag ik een foto van hem op Zoom.nl uit het Loosdrechtsebos - de koraalzwam - en ik dacht dan kan hij nooit ver uit de buurt wonen en dat was ook zo. We hadden afgesproken dat Jan zou mailen wanneer hij ze weer zou tegen komen dit jaar. En zo kwam er plots een mail binnen dat ze er waren. Wat zijn ze klein, dacht dat het grote zwammetjes waren, gelukkig had ik Jan bij me, had ze zelf nooit gevonden. Dank je wel Jan dat je me mee genomen hebt. Wat zijn het mooie zwammen. Tijdens het lopen was het gezellig babbelen over zoom en gezamelijke vriendjes die we hier in de omgeving allemaal kende en ook Loes kwam voorbij. Jan en Loes hadden nog geen kennis met elkaar gemaakt en zo kwam het dat we de tweede avond gezellig met z'n drietjes nog een keer naar het Loosdrechtsebos gingen.
Het uitzicht over het Loosdrechtse bos in de avond wanneer de zon gaat zakken.
Koraalzwam tussen het mos in, prachtig deze kleur verschillen
Het wordt wel steeds donkerder om goede foto's te maken, maar het heeft wel iest aparts.

Heksenboter of runbloem (Fuligo septica) is een slijmzwam. Het bestaat uit een geel plasmodium dat zich kan verplaatsen en daarbij een glanzend spoor achterlaat. Heksenboter voedt zich met micro-organismen.
Heksenboter komt in de hele wereld algemeen voor op dood hout en heeft in verschillende landen vergelijkbare namen als "Troll butter", "Dog vomit slime" (Engels) en "Trollsmör" (Zweeds).
Net als andere plasmodiale slijmzwammen heeft Heksenboter een levenscyclus met verschillende stadia. Als spore wordt het gemakkelijk passief verplaatst, bijvoorbeeld door de wind en door insecten. De spore is haploïd en na versmelting van een complementaire spore ontstaat een flagellate cel met één celkern. Deze groeit uit tot een plasmodium met een groot aantal celkernen. Het plasmodium is omgeven met een eenvoudig membraan en kan zich op eigen kracht verplaatsen. Tenslotte verhardt het plasmodium aan de buitenkant en vormt daar sporen, en dan begint de cyclus opnieuw.
In een Braziliaans onderzoek werd geconcludeerd dat de sporevorming van Heksenboter bevorderd wordt door regenval. Overigens wordt de aanwezigheid van Heksenboter op bagasse van suikerriet beschouwd als een risico voor de werkers: het veroorzaakt allergieën en andere ziekten.
Uit een onderzoek is gebleken dat Heksenboter opvallend veel metalen opneemt. Heksenboter bevatte in een Duits onderzoek 240 maal meer zink dan de omgeving, en ook de gehaltes aan koper en cadmium waren veel hoger dan de omgevingswaarden. Het gehalte aan calcium was zelfs 11% van het drooggewicht van het organisme.


Eentje die ik wel heel vreemd van vorm vindt
De koraalzwam de tweede avond, je ziet hier al dat de bovenpuntjes in beginnen te drogen.

Deze foto met een vleugje sepia bewerkt. De paddestoel was omgevallen en daardoor goed de onderkant op de foto kunnen zetten.






Door het regenachtige en warme weer zijn de omstandigheden gunstig voor een wel heel bijzonder soort organisme. Het is zo bijzonder omdat het nog een dier-, noch een plant, noch een schimmel en noch een bacterie is. De slijmzwammen, want daar hebben we het over, zijn een eigen 'rijk' in de indeling van de levende organismen. Het is onbekend hoeveel soorten slijmzwammen er zijn. Wel is het zo dat de meeste soorten over de hele wereld voorkomen en dat de meeste in rottend hout, turf en ondergronds leven
Slijmzwammen kennen drie levensstadia. Uit sporen ontstaan microscopisch kleine eencellige organismen, die zich kruipend of zwemmend voortbewegen. Die voegen zich samen tot een rondkruipende kolonie. Dit plasmodium vormt als het droger wordt een vlies, waarop kussen- of knotsvormige sporenlichamen zitten. Daarin worden de sporen gevormd, waarmee de slijmzwammen zich verspreiden.
Slijmzwammen hebben vaak prachtige kleuren. In vroeger tijden werden ze om hun kleur verzameld en gebruikt om er kleurstoffen, vaak helderrood (bloedweizwam) of geel (heksenboter) van te maken.
Het plasmodium maakt dat slijmzwammen nergens anders in het dieren- of plantenrijk passen. Het bestaat namelijk uit een enorme in elkaar gevloeide massa van celmateriaal, zonder er in de massa celwanden bestaan. Het geheel ziet eruit een klodder slijm en kan zich gedragen als een gigantische amoebe, maar wel met miljoenen celkernen. Die zitten dus samen met elkaar binnen 1 reusachtige 'cel'!
Veelal huizen slijmzwammen in dode plantenresten, zoals vermolmd hout of dode bladeren, maar daar leven ze niet van. Het plasmodium omvloeit bacteriën en schimmels en voedt zich daarmee, terwijl het al kruipende een soort slakkenspoor achterlaat. Sommige soorten kunnen plasmodia vormen van wel een vierkante meter groot, maar de meest zijn een paar millimeter. Als dat over je tuinpad kruipt weet je niet wat er gebeurt!
Deze foto's zijn door Loes gemaakt, ik denk dat jullie allemaal deze houding wel kunnen, en dat de wasmachine hier weer heel blij mee is. We waren op de tweede avond precies op tijd klaar met ons rondje, er kwam een regenbui naar beneden en het was nog een klein stukje lopen naar de auto, de camera veilig opgeborgen en snel doorlopen om zelf niet al te nat worden. Jan en Loes bedankt voor deze gezellige avonden. Heb genoten en weer de witbalans gebruikt om mooiere kleuren te krijgen op de paddestoelen.


Tot de volgende...

De koraal zwam, mooi van kleur en apart van vorm.